Inzicht in generatie-effecten door Ortec Finance bij extra toeslagen in 2022

Hoe om te gaan met de mogelijkheid tot extra toeslag? Op grond van een algemene maatregel van bestuur (amvb) mogen pensioenfondsen dit jaar extra toeslagen verlenen. Pensioenfondsen kunnen hiermee voorsorteren op het nieuwe pensioenstelsel waarin verhogingen en verlagingen sneller plaatsvinden. Om een extra toeslag te mogen verlenen, moeten zij inzicht geven in de zogeheten generatie-effecten; de gevolgen per geboortejaar van de extra toeslag. Ortec Finance heeft een methode ontwikkeld om invulling te geven aan deze vereiste.

Invaarratio’s bieden inzicht in generatie-effecten

In tegenstelling tot het transitie-ftk hoeven generatie-effecten niet op basis van netto profijt berekeningen te worden uitgerekend. Ortec Finance stelt voor om te kijken naar invaarratio’s. Deze geven inzicht in de gevolgen van een extra toeslag op het vermogen bij invaren. En uiteindelijk dus het pensioen dat deelnemers mogen verwachten.

Om invaarratio’s te bepalen worden prognoseberekeningen uitgevoerd tot het beoogde moment van invaren. Vervolgens worden de pensioenaanspraken en -rechten van de deelnemers ingevaren. Veelal is nu nog niet duidelijk hoe zal worden ingevaren. In dat geval gaan we uit van de standaardmethode.

Door de berekeningen uit te voeren voor de situatie dat er wel een extra toeslag wordt verleend en de situatie dat dat niet zo is, kan vergeleken worden wat de gevolgen voor de diverse generaties bij de overgang zijn. En door meerdere economische scenario’s door te rekenen, kan ook bekeken worden wat de gevolgen op de kortere termijn zijn voor bijvoorbeeld de kans op kortingen of de ontwikkeling van de dekkingsgraad.

Extra toeslag met name gunstig voor ouderen

In zijn algemeenheid geldt dat het verlenen van een extra toeslag voordeliger is voor ouderen. Vermogen dat anders naar jongere generaties zou gaan, komt nu direct ten goede aan de pensioenuitkeringen van de ouderen. Een typisch plaatje op basis van invaarratio’s ziet er dan als volgt uit:

Wel of niet rekening houden met transitie-ftk?

Een belangrijke vraag bij het besluit over een eventuele extra toeslag is in hoeverre rekening moet worden gehouden met het transitie-ftk. Als een fonds nu besluit een extra toeslag te geven, kan bij deelnemers de verwachting ontstaan dat zij in de komende jaren ook verhogingen krijgen. De toepassing van het transitie-ftk heeft echter wel andere gevolgen dan een extra toeslag op basis van de amvb. Bij het transitie-ftk veranderen namelijk niet alleen de regels rondom toeslagverlening, maar ook de regels rondom kortingen. En daarvoor geldt dat de kans op kortingen in de jaren voorafgaand aan de overgang naar het nieuwe stelsel veelal zullen toenemen bij toepassing van het transitie-ftk (zie ook deze bijdrage).

Het gevolg hiervan is dat de generatie-effecten er anders uit kunnen komen te zien. Eventuele verlagingen werken direct door in de pensioenuitkeringen van ouderen en dat is voor hen juist ongunstig.

Ten opzichte van het eerdere plaatje gaan ouderen er in het slecht weer scenario behoorlijk op achteruit. En hebben de jongeren in dat scenario juist baat bij de toepassing van het transitie-ftk.

De gevolgen hangen natuurlijk enorm af van de hoogte van de extra toeslag, onderliggende uitgangspunten en de financiële situatie van het fonds. In dit voorbeeld is uitgegaan van een fonds met een relatief lage dekkingsgraad. Hierdoor zal de kans op kortingen binnen het transitie-ftk groter zijn dan voor een fonds met een hogere dekkingsgraad.

Er is geen juist of onjuist antwoord op de vraag of het transitie-ftk moet worden meegenomen bij de besluitvorming over een extra toeslag. Wel is het belangrijk over dit vraagstuk, en andere evenwichtigheidsvraagstukken, na te denken en te spreken. Want uiteindelijk geldt dat alles wat nu al wordt uitgedeeld, later niet meer kan worden (her)verdeeld.

Neem voor vragen over dit onderwerp of de aanpak van Ortec Finance contact op met Chantal de Groot of Mark Irwin.