Nard Elfers (BSOB): Transparantie leidt tot grotere acceptatie van de WOZ-waarde

Informatieverstrekking opschalen

“De modernisering hing al een tijdje in de lucht,” blikt Nard terug. “Zo was er een uitspraak van de hoge raad in 2018 die gemeenten dwong om meer informatie te verstrekken die ten grondslag liggen aan een waardebepaling. Je zag toen ontstaan dat de huidige systematiek van onderbouwen niet meer toereikend was, zowel functioneel als systeemtechnisch. Dit zag je terug in een periode van veel toegekende WOZ-bezwaren, waarbij de motivering vaak een struikelblok bleek.”

“Dit betekende dat gemeenten moesten opschalen qua informatieverstrekking. De waarderingskamer en de VNG zijn daar ook ingesprongen door vanuit projecten als ‘Samen organiseren’ interessante pilots te ontwikkelen met betrekking tot het verantwoordingsdocument en een nieuw te ontwikkelen gemoderniseerd taxatieverslag. BSOB heeft altijd vooruitgelopen als het gaat om transparantie in relatie tot de waardebepaling. Al jaren verstrekken we nagenoeg alle gevraagde informatie. Dus deze trend en de pilots waren voor BSOB makkelijk te rijmen met onze bestaande processen.”

Grote groep van informatie voorzien

Op de vraag wat voor BSOB de essentie van een goede, overtuigende onderbouwing is, vertelt Nard: “De uitdaging is om een zo groot mogelijke groep geïnteresseerden van informatie te voorzien. Uit ons onderzoek en uit de gesprekken die we met de waarderingskamer hebben gevoerd, kwam naar voren dat het aanbrengen van gelaagdheid in de onderbouwing van de WOZ-waarde enorm helpt. Veel mensen zijn niet geïnteresseerd om vijftig pagina’s te lezen over het WOZ-proces of onze taxatiemodellen, maar voor sommigen is dit de enige manier om toch tot die acceptatie van de waarde te komen. NCNP-bureaus hebben minder behoefte aan tekst en uitleg, maar willen liever een uitgebreide cijfermatige vergelijking.”

“Onze oplossingsrichting om die gelaagdheid te creëren is door een verantwoordingsdocument als verlengstuk in te zetten van een nieuw ontworpen taxatieverslag. Het nieuwe verslag is behalve erg transparant, ook kort en bondig. We willen dat zoveel mogelijk mensen alle informatie op het verslag tot zich nemen, waarbij de drempel laag moet zijn. Naarmate de belastingplichtige meer wil weten, kan hij gemakkelijk doorklikken of zoeken op de informatie die nodig is. Het verantwoordingsdocument vormt wat ons betreft een integraal onderdeel van het gemoderniseerd taxatieverslag.”

Geautomatiseerde processen

Efficiency is het codewoord in een goed WOZ-proces, gaat Nard verder: “In alle BSOB-projecten moet de insteek zijn dat het resultaat na implementatie medewerkers geen tijd mag kosten. Een initiële tijdsinvestering is prima, maar dat moet zich dan terugbetalen. Informatielevering moet gewoon geautomatiseerd gaan. Het is zonde dit door medewerkers uit te laten voeren. Dit vergt een goede afstemming met de softwareleverancier. De software zal immers het functioneel ontwerp van je WOZ-proces moeten kunnen uitvoeren. Medewerkers zullen een beetje als softwareprogrammeur moeten gaan leren denken, en de leverancier als WOZ-medewerker. Zodra je samen diezelfde taal spreekt, kun je samen veel dingen bereiken, zoals het automatisch onderbouwen van de WOZ-waarde.”

Info uit de bron

BSOB werkt hierbij nauw samen met Ortec Finance, legt Nard uit: “In onze ogen moet je de onderbouwende informatie uit de bron komen, en bij ons is die bron het taxatiepakket OrtaX. We hebben de traditionelere vorm van informatie uit stuftax-entiteiten losgelaten. Middels een taxatieverslag-API kunnen we eigenlijk alle informatie ontsluiten die we willen tonen. We merkten direct dat Ortec Finance een vooruitstrevende visie had in dit traject. De flexibiliteit en snelheid van handelen – in combinatie met de bron van de taxatietechnische informatie – maakte dat we snel wisten dat we het samen met hen wilden opzetten.”

Plug and play

Het opzetten van de nieuwe structuur is één, het goed blijven doen is een tweede. Op de vraag hoe BSOB dat borgt, zegt Nard: “Er is intern veel kennis opgebouwd van OrtaX. Dit maakt dat we veel intern kunnen oplossen, maar waar nodig staan er consultants klaar om ons verder te brengen. Zo hebben twee medewerkers een SQL-cursus gevolgd bij Ortec Finance om zo beter invulling te geven aan hun rol als functioneel- en technisch applicatiebeheerder. Daarbij vindt BSOS het belangrijk dat nieuwe functionaliteiten intuïtief moeten werken en het liefst nagenoeg geautomatiseerd zijn. Dit maakt dat veel nieuwe functies ‘plug and play’ zijn, zoals de opnameapp ten behoeve van de informatie-inwinning.”

Begrijpelijk en nuttig

Uit een enquête onder belastingplichten blijkt dat de informatie op het vernieuwde taxatieverslag als begrijpelijk én nuttig wordt ervaren, blikt Nard trots terug. “In combinatie met een goede reclamecampagne zien we dat het taxatieverslag steeds vaker geraadpleegd wordt. We hebben meerdere bezwaarprocedures gevoerd, maar ook beroepsprocedures bij de rechtbank waarbij de belastingplichtige vertrouwen heeft gekregen in het taxatiemodel. Het wantrouwen wat er eerst heerste is middels het verantwoordingsdocument in veel gevallen weggenomen. Ook hebben we recent een uitspraak van de rechter ontvangen waarbij we erin geslaagd zijn de WOZ-waarde te onderbouwen door de modelwaarde te onderbouwen. De rechter heeft voldoende vertrouwen ontleend aan het WOZ-proces waarbij het dus niet meer noodzakelijk was een directe vergelijking te maken met referentieobjecten. Dit is redelijk uniek te noemen, en een erg mooie beloning voor het moderniseren van de onderbouwing van de WOZ-waarde.”

Nooit af

Desondanks is BSOB nog niet klaar met het moderniseren, sluit Nard af: “Het WOZ-proces is immers nooit af, zeg ik altijd. De komende periode gaan we daarom veel energie steken in het opbouwen van een kwalitatief secundair kenmerkenbestand. Ons doel is om van elke woning foto’s te hebben, ook van de binnenzijde. Op deze manier is BSOB nog beter in staat om een nauwkeurige WOZ-waarde af te geven. Een project waarbij Ortec Finance opnieuw als partner betrokken zal zijn.”